Middenmanagement. Functie in ontwikkeling

In het proefschrift van Peer Elshout staan de persoon en de functie van de middenmanager centraal. Er is vaak kritiek op het functioneren en op de prestaties van middenmanagers, zowel in de top van organisaties als op de werkvloer. Het is ook geen gemakkelijke functie. Middenmanagers zitten in een spagaat tussen hun directie en hun medewerkers. Dat is al jaren bekend. Maar wat doen we eraan?

Iedereen heeft belang bij een goed functionerend middenmanagement, zo blijkt uit het onderzoek van Peer. De directie vertrouwt hen de leiding over de productie of dienstverlening toe. Voor de medewerkers is de middenmanager een belangrijke factor voor een zinvolle en prettige werksituatie. Toenemende concurrentie; zelfbewuste, goed opgeleide en veeleisende klanten en medewerkers, stellen nieuwe eisen aan de managementstructuur van organisaties.Er is behoefte aan meer ondernemerschap en regelruimte op de werkvloer. De rol en positie van middenmanagers zullen daarom de komende jaren aanzienlijk gaan veranderen. Maar gaat dat wel goed, gegeven de veelgehoorde kritiek op deze groep managers?

In zijn proefschrift ontwikkelt Peer een typologie van middenmanagementfuncties en een model waarmee middenmanagers zelf de regie kunnen voeren over de veranderingen in hun functie en waarmee zij hun effectiviteit kunnen vergroten. Met dit ontwikkelingsmodel ondernam hij enkele try-outs in organisaties, die hij uitvoerig beschrijft in zijn dissertatie. Ter afronding komt hij tot een aantal aanbevelingen voor het verbeteren en toepassen van het ontwikkelingsmodel, bestemd voor wetenschappelijk onderzoekers, voor de managers aan de top en in het midden van organisaties en voor organisatieadviseurs en managementrainers.

Een van de conclusies van Peer Elshout is dat het te druk is in het midden van organisaties. De beschikbare regelruimte tussen de top en de werkvloer blijkt te beperkt voor meerdere volwaardige managementniveaus, ondanks de verplatting van organisaties sedert de jaren tachtig van de vorige eeuw. Willen organisaties daadwerkelijk 'kantelen' ten behoeve van meer ondernemerschap in de uitvoeringseenheden, dan zullen niet alleen de taakstellingen moeten worden aangepast, maar vragen ook de machtsverhoudingen om verdergaande decentralisatie. En dat lukt niet echt met meerdere managementlagen tussen de strategische top en de operationele werkeenheden. In deze nieuwe opzet vormt de middenmanager als coördinator van de operationele processen de rechtstreekse verbinder tussen strategie en uitvoering. Het midden van organisaties verandert van een 'domeinenveld' in een 'ontmoetingsplek' voor directie en uitvoering.

Inhoudsopgave

1. De probleemstelling

2. Overzicht stand van zaken huidige middenmanagementtheorie en -praktijk: resultaten van een verkennend vooronderzoek

3. Een theoretisch denkkader voor de middenmanagementfunctie

4. Toetsing van het theoretisch denkkader door middel van actieonderzoek

5. Aanbevelingen voor theorie en praktijk